De overheid investeert in fietssnelwegen of fietsostrades om vooral pendelaars te verleiden om de auto aan de kant te laten ten gunste van de (elektrische) fiets. Het zijn verbindingen over lange afstanden langs bestaande infrastructuren, zoals spoorwegen, waterwegen en autosnelwegen. In opdracht van de Vlaamse instelling voor technologisch onderzoek (VITO) maakten onderzoekers Jurgen Buekers, Evi Dons, Bart Elen en Luc Int Panis een kosten-batenanalyse van die fietssnelwegen. De resultaten werden gepubliceerd in het Journal of Transport & Health onder de welluidende titel ‘Health impact model for modal shift from car use to cycling or walking in Flanders: application to two bicycle highways’.
Aan de hand van hun bevindingen maakten ze een model dat kan berekenen hoeveel de winst bedraagt van een nieuw stuk fietsinfrastructuur aan de hand van enkele parameters. Dat model kan worden gebruikt door de overheid bij het vastleggen van budgetten voor nieuwe investeringen.
FIETSOSTRADES BOUWEN LOONT!
De onderzoekers bestudeerden de fietsostrades Antwerpen-Mechelen en Leuven-Brussel en bekeken de constructiekost (300.000-800.000 euro/kilometer), het aantal gebruikers (600-4.000 fietsers/dag), de kost van aandoeningen gerelateerd aan luchtvervuiling en verkeersongevallen, de positieve impact van lichaamsbeweging op de gezondheid (minder risico op kanker, diabetes, depressie en dementie) en de daardoor uitgespaarde kost voor de gezondheidszorg, de negatieve impact van luchtvervuiling, geluidsoverlast en files op de gezondheidszorg en economie, in functie van een levensduur van 20 jaar voor elke fietsostrade.
Hun conclusie is eenduidig: fietssnelwegen betalen zich dubbel en dik terug in uitgespaarde kosten voor de gezondheidszorg en de economie. Het wetenschappelijk tijdschrift Eos las de resultaten en concludeerde: “Zelfs in het minst gunstige scenario (waarbij dagelijks slechts zeshonderd fietsers de fietssnelweg gebruiken) bedraagt de winst door uitgespaarde gezondheidskosten het dubbele van de constructiekosten. In een gunstig scenario (waarbij dagelijks 4.400 fietsers over de fietssnelweg rijden) is de winst zelfs tien tot veertien keer groter. Ook als het model ervan uitgaat dat de fietsers voorheen geen automobilisten waren (en ze dus niet zorgen voor minder CO2-uitstoot of minder file) blijft de winst groter dan de kost.”
ANTWERPEN WERKT AAN NIEUWE FIETSOSTRADES
Investeringen in fietssnelwegen en andere fietsinfrastructuur loont dus dubbel en dik de moeite. Dat hebben ze bijvoorbeeld begrepen in de provincie Antwerpen, waar beslist werd om te investeren in 35 nieuwe lange-afstandfietsverbindingen, waarvan 23 fietsostrades en 12 schakelroutes. In de bestaande legislatuur zal dat beperkt blijven tot het ontwerp van drie nieuwe fietsostrades: Mechelen-Brussel (dat ook meteen zal worden gerealiseerd), Lier-Herentals en Lier-Aarschot.